Veredelen > Plakenten

Houtige planten kan je vegetatief (ongeslachtelijk) vermeerderen dmv enten of griffelen. De copulatie of plakenting op dunne onderstammen is het gemakkelijkste aan te leren.
De eenvoudigste en gemakkelijkste aan te leren griffelmethode is de gewone plakgriffel of copulatie. Deze entmethode is toe te passen als handveredeling en op vaststaande onderstammen. Enten wordt veel toegepast bij houtige plantensoorten die men bijna niet kan stekken. De meeste fruitbomen worden vermeerderd door enten. Voor beginners zijn appelboompjes het gemakkelijkste te enten.

Synoniemen van deze veredelingsmethode.

Copulatie, gewone plakgriffel, plakenting, plakgriffel, plakenting, koppel-enting.

Gebruik van de plakgriffel:

  • Men gebruikt deze entmethode voor zeer dunne onderstammen in openlucht of als handveredeling (tafelenting) in een werkruimte.
  • Handveredelingen worden gemaakt tijdens de maanden januari - maart. 
  • Vanaf einde maart (april) kan men deze methode ook toepassen op vaststaande onderstammen en op jonge fruitbomen om de bestuiving te verbeteren.
  • Belangrijk is dat het enthout of griffelhout nog goed in rust is (Niet uitgelopen). Goed enthout wordt in december of januari verzameld en koel bewaard.
  • Schuin aansnijden van de fruitboomonderstam bij het enten
  • Men snijdt de (fruitboom)onderstammen op een hoogte van ongeveer 10-20 cm aan. Het snijvlak moet schuin, recht en ongeveer 3-5 cm lang zijn. (Soms neemt men de doormeter van de onderstam x 5 om de juiste lengte van het snijvlak te bepalen).
  • Het afgesneden hout van de onderstam legt men direct weg, om te voorkomen dat men dit als enthout zou gebruiken.
  • Een lang en recht snijvlak is moeilijker te snijden dan een kort snijvlak.
  • Een lang snijvlak geeft meer lukkingskans aan de enting.
  • Sommige boomsoorten hebben hard hout, zodat een scherp mes toch snel bot kan worden.
  • Bij jonge fruitbomen (appel, peer, kers, pruim) kan één van de gesteltakken schuin aangesneden worden om een 2de of 3de ras op te enten. Zo zal de bestuiving verbeteren en de vruchtenproductie verbeteren.
  • Kies een dikte van ca 1 cm uit om schuin aan te snijden.

Schuin aansnijden van de ent- of griffeltwijgen:

  • Men neemt stevig, eenjarig en gezond enthout dat ongeveer even dik is als de aangesneden onderstam. Snij deze enttwijg eveneens schuin aan. Het snijvlak moet mooi glad en recht zijn. 
  • Tracht het snijvlak even lang als dit van de onderstam te maken. Let goed op de juiste richting van de ogen/ knoppen. 
  • Bekijk eerst de enttwijg. Is deze twijg te dik onderaan dan knip je eerst met de snoeischaar een stuk weg. De beste ogen/ knoppen zitten in het midden van een éénjarige twijg.
  • Gebruik van een eenjarige enttwijg het middengedeelte om te enten. Bij het enten zal men vooral het middengedeelte gebruiken. Het onderste gedeelte (rechts) is te hard en bevat vooral slapende ogen. Het bovenste gedeelte (links) is te kruidachtig.
  • Rechtshandige personen nemen de griffeltwijg in de linkerhand, de twijgtop naar links gericht. Hou de enttwijg ter hoogte van je zwevende ribben stevig vast. Het entmes hou je in de rechterhand en plaats je onderaan de twijg tegenover een oog. Het ondereinde van de twijg rust in de vouw van je rechterhand tussen duim en wijsvinger. Rechterduim omhoog en vervolgens met het griffelmes verticaal snijdend naar rechts snijden. Planten vermeerderen: Oculeermes/ griffelmes
  • De linkerhand houd de twijg onbeweeglijk vast, zodat er meer kans is op een mooi gesneden snijvlak. Meestal vergt deze snijbeweging enige oefening.
  • Zodra men een goed snijvlak gesneden heeft, snijdt men de ent met een snoeischaar op 2-3 ogen af.

Vastbinden van de plakenting op de schuin aangesneden onderstam:

  • Bij het op elkaar plaatsen van ent en onderstam moeten de cambiumlagen elkaar minstens aan één zijde raken. Indien de cambium volledig raken zal men meer lukkingskans hebben.
  • Bind het geheel stevig vast van beneden naar boven.
  • Tracht bindmateriaal te kiezen dat niet kan insnoeren. Papierplakband ("Tesacreppe") is heel goed geschikt als bindmateriaal. Flexiband kan insnoeren indien volledig afgedekt met entwas.
  • Er bestaat ook doorzichtige, zelfklevende en elastische tape ("Buddytape"), waarbij enkel de ent bovenaan moet ingesmeerd worden met entwas.

Waterdicht maken van de plakenting met entwas

  • Entwasafdichting op alle zichtbare wonden. Bedek de entwonden met een wondafdichtingsmiddel.
  • De entwas moet komen op de top van de ent en op alle plaatsen, waar water zou kunnen indringen.
  • Er bestaan verschillende soorten entwas: warme entwas en koude (zwarte) entwas. Ook paraffine (kaarsvet) en wondpasta is bruikbaar als entwas.
  • Voorzie de entelingen van een etiket, waarop de nodige gegevens aangebracht worden.

Voordelen van de plakgriffel

  • Deze entmethode is gemakkelijk door liefhebbers of minder ervaren personen toe te passen.
  • De werkwijze is eenvoudig om aan te leren en het is tevens de basismethode, vanwaar uit men de andere entwijzen kan aanleren.
  • Het is ook een veilige manier, waarbij weinig risico is om zich te kwetsen.

Nadelen van de plakgriffel:

  • Een moeilijk iets bij deze enting is, te beletten dat de ent van plaats verschuift tijdens het aanbinden.
  • Om die reden passen echte specialisten deze methode minder toe, maar maken ze meer gebruik van de verbeterde- of Engelse plakgriffel.

Uitzicht goed gesneden plakenting:

  • Het snijvlak moet ongeveer 2-5 cm lang zijn. (Ofwel 5x de doorsnede van het enthout)
  • Het snijvlak moet zeer recht gesneden zijn.
  • Het snijvlak moet glad en proper zijn. Het mag niet bijgesneden worden. Hiervoor is een vlijmscherp en proper entmes noodzakelijk.
  • Indien de onderstam dikker is dan de ent, dan moeten de cambiumlagen (ent-onderstam) slechts aan 1 kant raken.
  • Er moeten 2-3 ogen/ knoppen aan de ent zijn. Uitzonderlijk kan dit ook 1 of 4-5 ogen zijn. Teveel ogen aan de ent kunnen de lukkingskans verlagen, maar geven soms sneller een mooi vertakte boom.
  • De plakgriffel wordt bovenaan boven een oog afgeknipt. Men knipt een weinig schuin weg van de knop.
  • De bladogen/bladknoppen moeten in de goede richting staan. Ze moeten dus naar boven gericht staan. (Bladlitteken onder de knoppen)
  • Stevige enttwijgen geven meer lukkingskans en geven grotere bomen dan dunne, kruidachtige twijgjes.

Plakenten op de wortelhals

Methode van aansnijden ent en onderstam.

Opgepotte entelingen van Pyrus 'Doyenné du Comice' op Kwee.

Naamgeving van de verschillende delen ivm het enten

Toebinden met flexiband. Koude (zwarte) entwas om alles waterdicht te maken.

Snijvlak van plakenting

Opmaak © Guy De Kinder, 22/02/22