1. Algemeen

1.1 Herkomst en naamgeving

• De Cornus mas (syn. Cornus mascula) komt van nature voor in Midden- en Zuid-Europa en West-Azië.
• De geslachtsnaam Cornus is afgeleid van 'cornu' hoorn of hard; hard hout;
• De soortaanduiding mas komt van het Latijn man (masculus) en heeft verschillende betekenissen:
  1) Sterke groei van de boom
  2) Harde houtsoort geschikt voor speren te maken
  3) Verwijzend dat er mannelijke en vrouwelijke planten zijn.

1.2 Plantkundige kenmerken

Het geslacht Cornus behoort tot de familie van de kornoeljeachtigen (Cornaceae). De gele kornoelje is zeer winterhard.
Soms wordt de Cornus mas tot de steenvruchten gerekend.

1.3 Bloei en bestuiving

• De gele kornoelje is tweehuizig en moet door insecten worden bestoven.
• Het is een zeer goede bijendrachtplant met gele bloemen tijdens de maanden februari/maart.  (Hoge nectar- en pollenwaarde voor de bijen).
• Voor een goede vruchtzetting is kruisbestuiving aan te raden, vandaar dat u beter twee verschillende exemplaren kunt aanplanten. De bloesemtwijgen laten zich goed in bloei trekken.
• De bloemen verschijnen voor de bladeren op het oude hout. 

1.4 Vruchten

• De donkerrode, langwerpige (steen)vruchtjes zijn tamelijk wrang van smaak.
• Het suikergehalte is 14% en het relatief hoge vitamine C-gehalte bedraagt 400-500 ppm.
• Verder zijn de vruchten rijk aan appelzuur en pectine.

2. Groei en keuze onderstam

Teeltwijze

In de openlucht in de sier- of fruittuin, geschikt voor grote en kleine tuinen (1,5 à 3 m hoog).

Verdraagt goed stads- en fabriekslucht.

Groeivorm

De Cornus mas kan als boom en als struik opgroeien.

Onderstam

De planten zijn wortelecht te koop, soms worden ook geënte boompjes aangeboden.

3. Aanbevolen rassen

• Grootvruchtige rassen zijn ‘Jolico’, ‘Kasanlak’ en ‘Macrocarpa’.
• Cornus mas ‘Kasanlak’ is een sterk groeiende en bijzonder grootvruchtige Bulgaarse selectie maar lijkt in Noord-Nederland onvoldoende rijp te worden.
• Cornus mas ‘Jolico’ kan een hoogte van ca. 5 m bereiken.

4. Standplaats

4.1 Lichtbehoefte

De plant heeft een voorkeur voor zonnige standplaatsen en geeft tegen een donkere achtergrond een heel mooi effect.

4.2 Bodem

• De plant geeft op humusrijke, kalkrijke, vochtige grond een optimale productie.
• De Cornus mas tolereert droge grond maar de bessen zijn groter op vochthoudende grond.

5. Het planten

5.1 Tijdstip

Containerplanten kunnen van september tot maart worden geplant, voor een optimale hergroei moet u van september tot december planten.

5.2 Afstand

Heesters op 2 à 3 (4,5) m, in een haag op 1 m.

Tip

Kies een zonnige, vochthoudende plaats.
Ook te planten aan de rand van een snoepbos.

6. Opkweekfase

Tijdstip

Na de bloei.

Werkwijze

Streef bij de vormsnoei naar evenwaardige gesteltakken en een goede belichting.

7. Onderhoudssnoei

Frequentie

Snoei in de bladerloze fase, net na de bloei.

Werkwijze

De eetbare kornoelje groeit tamelijk traag en hoeft slechts weinig of niet te worden gesnoeid.

8. Verzorgingstips

Bemesting

• De gele kornoelje begint 2 à 3 jaar na de aanplant te dragen.
• Stimuleer de groei door jaarlijks in het voorjaar met organische meststoffen bij te mesten en strooi in de winter regelmatig kalkmeststoffen (kalkminnende plant).

9. Oogsten en bewaren

Oogsttijd

2 à 3 jaar na het planten kunt u, mits er een goede bestuiving was, de eerste vruchten oogsten.

Aandachtspunt

• Sommige rassen geven bessen van 24-30 mm lang en 13-20 mm dik. 
• De meeste rassen zijn bij rijpheid rood, maar er zijn ook enkele geelvruchtige rassen.
• Het vruchtgewicht van ‘Jolico’ is 5,6 g, bij de wilde vorm is dit slechts 2 g.

Gebruik

De vruchten zijn goed tot jam of confituur te verwerken.

10. Mogelijke problemen

• Cornus mas is een gezonde boom/struik en meestal heel tolerant voor ziekten en plagen.
• Jonge bomen moet je beschermen tegen wildvraat!

11. Vermeerdering.

• Te vermeerderen door middel van zaaien, afleggen en stekken.
• Het stekken gebeurt bij voorkeur door middel van zomerstekken in de maanden mei, juni en augustus of september. De steklengte is 6 tot10 cm en de stekken worden gestoken in aangekochte stekgrond.
• Winterstekken kunt u in november nemen en ze geven een wisselvallige beworteling.

S a m e n v a t t i n g

Cornus mas, ook wel eetbare kornoelje genoemd, is een mooie, traag groeiende, voorjaarsbloeiende boom met een voorkeur voor kalkrijke, vochtige grond. Een zeer gemakkelijke boom of struik die meestal niet gesnoeid hoeft te worden en geschikt is voor grote en kleine siertuinen.