steenfruit > Zoete kersen

Planttips voor het planten van zoete kersenbomen (Prunus avium).

Plant geen kersenbomen op natte grond. Door de vroege bloei is schade door lentenachtvorst mogelijk. Kersenbomen die geen vruchten dragen door een slechte bestuiving, slechte standplaats of door een te sterke groei. Kersen worden rijp geplukt. De meeste oudere kersenrassen barsten gemakkelijk. Vogels zijn een probleem voor rijpe kersen.

Algemeenheden bij de teelt van kersen

  • In Vlaanderen spreekt men meestal van kersen, in Nederland van zoete kersen (Prunus avium). Zure kersen (Prunus cerasus) worden in Vlaanderen meestal krieken genoemd. Dit artikel gaat hoofdzakelijk over het planten van zoete kersen.
  • Zoete kersen zijn meestal gevoelig voor beurtjaren. Door de vroege bloei, is schade door lentenachtvorst mogelijk. Bij kersen is kruisbestuiving meestal noodzakelijk. Het bestuivend kersenras moet gelijk bloemen met het hoofdras. Het stuifmeel moet ook geschikt zijn voor het moederras.
  • Problemen met een te lage of geen vruchtbaarheid zijn meestal te wijten aan een slechte bestuiver, slechte standplaats (te laag gelegen vorstgevoelig perceel) of door te sterke groei.
  • De meeste oudere kersenrassen zijn gevoelig voor barsten. Er bestaan nu ook verschillende rassen die minder gevoelig zijn voor barsten.
  • Het grootste probleem bij kersen zijn de vogels. Zonder degelijke vogelbescherming (netten, kooien, ...) is het bijna onmogelijk van nog rijpe kersen te kunnen plukken. Er bestaan diverse afweermiddelen, die een wisselend succes kunnen hebben.
  • Kersen zijn rijk aan vezelstoffen, bevatten veel vitamine C en hebben een zeer lage calorische waarde.

Planten van zoete kersen

Zoete kersenbomen worden meestal veel groter in omvang dan zure kersen. Normaal moet de plantafstand moet dan ook ruim genoeg zijn. (Er bestaan ook fruitplantages met een kleinere plantafstand).

In 2000 telde het NIS in België enkele honderden tuinbouwbedrijven waar op hoog- of laagstammige boomgaarden kersen geteeld werden op een totale oppervlakte van 562 ha. Ongeveer 93 procent van dit areaal situeert zich in Vlaanderen.

Rassenkeuze bij de zoete kersen

  • De meeste kersenrassen hebben kruisbestuiving nodig. Neem als bestuiver een ander ras dat in dezelfde periode bloeit.
  • Om deze lijst beperkt te houden is het aantal bestuivers van een ras beperkt tot maximum 5. Er zijn meestal nog andere bestuivende rassen mogelijk.
  • Er zijn nog veel meer kersenrassen, dan hier in deze tabel opgegeven. 
  • Bij het kiezen van een kersenras, tracht je ook een ras te kiezen dat weinig gevoelig is voor scheuren (barsten) bij regen. 
  • Zelfbestuivers. Enkele kersenrassen kunnen bij voldoende warm weer zichzelf bestuiven. (o.a. 'Lapins', 'Meikers', 'Newstar', 'Sunburst' en 'Sumtare'). Alleen planten zou dan mogelijk zijn. Toch zal de productie meestal veel regelmatiger en hoger zijn met een goede bestuiver in de buurt.
  • Sommige kersenrassen kunnen gevoelig zijn voor bacteriekanker of voor de  hagelschotziekte.

Overzicht van de zoete kersenrassen vlg. plukperiode  (van vroeg naar laat):

Juni: 'Burlat', Cedra, Coe's Transparent, Karesova, Vista

Juli (eerste helft): 'Chelan', 'May Duke' (= 'Dubbele Meikers'), 'Linda', 'Margit', 'Merchant', 'New Star', 'Hartland', 'Sasha', 'Viscount', 'Botond', 'Broechemse', 'Techlovan', 'Kristin', 'Royalton', 'Stark Hardy Giant', 'Summit', 'Sylvia'

Juli (2de helft): 'Adriana', 'Vanda', 'Schneiders SpKK', 'Somerset', 'Granat', 'Kordia', 'Kozerska', 'Salmo', 'Sam', 'Sunburst', 'Colney', 'Lapins', 'Regina', 'Sumtare' (SWEETHEART)

Onderstammen voor zoete- en zure kersen:

  • Prunus avium 'Limburgse Boskriek' (Zaailingen)
  • Prunus avium 'Colt' (Vermeerdering door winterstek/ houtstek)
  • Prunus avium 'F12/1' (Vermeerdering door afleggen)
  • 'Weiroot13' en 'GiSel A 5'. Dit zijn matig sterkgroeiende onderstammen. Deze leveren na enting een bijzonder kleine boom, die ongeveer 2 meter hoog wordt. Het boomvolume op 'GiSelA 5' zou maar 1/3 zijn van op 'F12/1' gekweekte bomen.
  • De eerst genoemde onderstammen geven een sterke tot matig sterke groei.

Wanneer mag je de eerste kersen verwachten?

  • Zoete kersen (op zwakgroeiende onderstammen) geven meestal pas 4 jaar na het planten vruchten.
  • Zure kersen (Noordkrieken) geven meestal na 2 jaar de eerste vruchten.
  • Zoete kersenbomen op tussenstam van zure kersen (vb. 'Kelleriis', 'Favorite') blijven kleiner en geven sneller vruchten.

Combinatieteelt

Vogels verjagen met kattenlokkende planten (katvriendelijke planten)?

  • Door katten te lokken naar een boom met rijpe kersen kunnen vogels afgeschrikt worden....
  • Bruikbaar zijn o.a. Nepeta cataria (kattenkruid), Nepeta faassenii,  Valeriana officinalis (Valeriaan), Actinidia kolomikta (kattenkiwi), Teucrium marum (gamander) en  Thymus (tijm).
  • Vooral de wortels van Valeriaan zouden erg aantrekkelijk zijn voor katten.

Plantafstand is afhankelijk van de gebruikte onderstam

Jonge bomen van zure kersen (kriekenbomen) zijn te gebruiken als groeiverzwakkende tussenstam (vb 'Kelleriiis') voor zoete kersen. De tussenstam van de zure kersen zorgt voor een groeiverzwakking zodat het zoete kersenras trager gaat groeien, vroeger productief is en een kleinere boom geeft.

Kersonderstam Plantafstand
'Weiroot13' en 'Colt' Minimaal op 4,5 x 2,5 m
'GiSelA 5' Ongeveer op 4 x 2 m afstand.
'Limburgse Boskriek' en 'F12/1' Moet zeer ruim geplant worden. (6 x 4 m of meer)
Zaailingen 8 (10) x 8 meter

Opmaak: © Guy De Kinder