Hoe praktisch laagstam perenbomen snoeien? De fruitboom eerst goed bekijken en daarna zwaar hout bovenin wegzagen. Tweejarig vruchthout inkorten. Te oud vruchthout gedeeltelijk verwijderen. Snoei sterkgroeiende perenbomen zo laat mogelijk.

1. Boomkenmerken.

• Perenbomen zijn meestal laat vruchtbaar in vergelijking met andere fruitsoorten. 
• Afhankelijk van het perenras is er ook nog een groot verschil in vruchtbaarheid.
  • Laat productief, sterk groeiend en dus ook moeilijker te snoeien zijn o.a. 'Doyenné du Comice' en 'Beurré Hardy'. Als bestuiver zijn beide rassen ook minder aan te raden.
  • Vroeg productief en ook gemakkelijker te snoeien en te vormen zijn o.a. 'Bonne Louise d'Avranches', 'Conference', 'Concorde', 'Durondeau', 'Belle de Jumet', 'Supertrévoux', 'Uta' en 'Comtesse de Paris'.
• Niet alle perenrassen worden op dezelfde manier gesnoeid. 
  • 'Josephine de Malines' is een oud perenras dat gevoelig is voor beurtjaren.
• Pas de snoei aan volgens de groeikracht en aan het aantal gemengde knoppen (Een gemengde knop bevat bloemen én bladeren).
• Het zonlicht moet alle takken goed kunnen bereiken en de entplaats moet boven de grond zitten!

2. Onderstammen voor perenbomen.

• Laagstamfruitbomen op de onderstam 'Kwee C' , 'Kwee Eline' en 'Kwee Adams' geven meestal snel vruchten. 
• Perenbomen op de onderstam 'Kwee A' en Pyrus 'Pyrodwarf' geven later hun vruchten. 
• Zaailingonderstammen voor halfstam- en hoogstambomen geven meestal pas na 6-10 jaar vruchten.
• Perenonderstammen van zwak naar sterk: 'Kwee C', 'Kwee Eline', 'Kwee Adams', 'Kwee A', 'Pyrodwarf' en perenzaailingen.

3. Kenmerken van een goed gevormde laagstam perenboom .

• Een goed gevormde perenboom heeft onderaan 3 tot 5 gesteltakken, vruchthout (aan de gesteltakken en boven de gesteltakken) en een kop die boven de gesteltakken uit steekt.
• De gesteltakken staan in een stand van ca 45 tot 65° t.o.v. de harttak. (De harttak is de middentak boven de stam).
• Het vruchthout heeft bij voorkeur een horizontale stand.
• De groeiwijze van appelperen of Aziatische peren gelijkt goed op deze van gewone (zwakgroeiende) perenbomen.

4. Snoeitijdstip voor laagstam perenbomen.

• Perenbomen kun je snoeien vanaf januari tot einde maart (begin april).
• Vroeg in de winter (januari) snoeien stimuleert de groei en laat in de winter snoeien (maart) is licht groeiremmend. 
  • Snoei in januari de zwakgroeiende en meest productieve perenrassen. (o.a. Bonne Louise d'Avranches, Conference en Gieser Wildeman). 
  • Snoei in februari of maart de sterkgroeiende, minder productieve perenrassen zoals 'Beurré Hardy' en 'Doyenné du Comice'.
• Snoei bij voorkeur als het overdag niet vriest. Lichte dagvorst is geen probleem om oudere perenbomen te snoeien. 
• Jonge bomen (jonger dan 4 jaar oud) kan je beter in maart of april snoeien.
• De gemengde knoppen en bladknoppen zijn beter te herkennen als je in maart snoeit. (In de praktijk spreekt men meestal van bloemknoppen ipv gemengde knoppen)
• Bij het wegsnoeien van zware takken in maart en april worden er meer bloemknoppen beschadigd dan bij het snoeien in januari.
• Bij laat productieve en sterkgroeiende perenbomen is het nuttig van laat (maart-april) te snoeien. Weinig productieve bomen kan je herkennen doordat er weinig bloemknoppen aanwezig zijn.  
• Hebt je weinig ervaring met perenbomen te snoeien? Wacht dan tot (begin of half) maart om uw bomen te snoeien. De bloemknoppen zijn dan beter zichtbaar en eventuele snoeifouten geven minder problemen. Bij het verwijderen van snoeihout breken er in maart meer bloemknoppen af!

5. Voorbereiding op de snoei van perenbomen.

• Bekijk de te snoeien perenboom. Welk perenras/ cv is het? Aantal gesteltakken? Waar is de kop van de perenboom? Is de belichting in orde? Hoe was de voorbije fruitoogst? Zijn er veel gemengde knoppen?
• Werk eerst de boomkop af. Verwijder eerst de steilgroeiende (en te dikke) takken bovenin de boom. Concurrenten worden ook verwijderd.
• Bij een goed gesnoeide fruitboom staat het vruchthout kort bij de gesteltakken en kan het zonlicht alle takken bereiken. Streef een piramidale boomvorm na.
• Een goed gesnoeide, luchtige fruitboom is minder vatbaar voor schimmelziekten en heeft een langere levensduur.

6. Snoeitips voor laagstam perelaars (perenbomen).

6.1 Gebruik de  1-2-3 regel

• Laat een beperkt aantal (3 tot 5) eenjarige twijgen staan aan elke gesteltak
• Snoei de tweejarige takken in op enkele bloemknoppen (of op een eenjarige klik net voorbij de laatste bloemknop)
• Verwijder een deel van de driejarige takken door ze op stomp (ca 5-10 cm) te snoeien.

6.2. Aanvullende snoeitips

• Zorg ervoor dat de 3-5 gesteltakken enkelvoudig zijn, dus zo weinig mogelijk vertakt. (De zgn "vergaffelingen" worden verwijderd)
• De eenjarige twijg op het uiteinde van de gesteltakken wordt op 3 bladknoppen ingesnoeid. Bij voorkeur is dit niet hoger dan ca 1,2 m boven de grond.
• Probeer 3 tot 5 eenjarige twijgen te behouden op elke gesteltak. Deze twijgen staan bij voorkeur opzij en rechtstreeks op de gesteltak ingeplant. Hoe meer eenjarige twijgen men heeft, hoe meer vruchtrui er kan zijn. 
• Buig de overblijvende eenjarige twijgen op de gesteltakken horizontaal uit en snoei ze niet in. Buig deze twijgen onder andere takken. (Een twijg die horizontaal groeit zal meer bloemknoppen aanmaken.) Sommige kenners buigen geen eenjarige twijgen af en verkiezen eenjarige twijgen die schuin omhoog groeien.
• Het wegnemen of uitdunnen van kleine takjes zorgt voor grotere vruchten.
• Een dikkere tak boven de vier gesteltakken wordt bijna volledig verwijderd. (Laat een kleine stomp van 10-15 cm staan).
• Het beste vruchthout is twee-, drie- en soms vierjarig. Vooral korte twijgjes (1 tot 20 cm lang) geven veel bloemknoppen.
• Bloemknoppen (gemengde knoppen) zijn dik en rond, terwijl bladknoppen smal en puntig (scherp) zijn. (Zie foto hierboven)
• Van het tweejarig vruchthout wordt het eenjarige (lange) deel steeds weggsnoeid. Sommige kenners laten voorbij het tweejarige hout een eenjarige klik van ca 5-8 cm staan.
• Indien de boomkop te hoog wordt dan kan je terugsnoeien tot op een lagerstaande meerjarige vruchttak. Dat terugsnoeien kan je ook rond half juni doen, dan is de groeiremming groter.
• Probeer eens een praktische (fysiek of online) snoeiles van perenbomen bij te wonen! In de FruitABC-nieuwsbrief worden de data en plaatsen opgegeven waar snoeilessen worden gegeven. In februari en maart zijn er op vele plaatsen praktische snoeilessen en voordrachten ivm fruit die je kan volgen!

7. Raseigenschappen i.v.m. de perensnoei

Pas de snoeiwijze bij deze perelaars aan, volgens de cultivar (perenras).

7.1 'Beurré Hardy'

• Dit perenras geeft een zeer sterk groeiende boom. In de jeugdjaren is uitbuigen gewenst. 
• Dit perenras is pas laat vruchtbaar.
• De beste vruchtgrootte heb je op ingeknipte tweejarige takken.

7.2  'Bonne Louise d'Avranches'

• Men kan hier best de 1-2-3-snoei -regel op toepassen.
• Indien er veel tweejarig vruchthout aanwezig is, dan kan je veel ouder en kort vruchthout wegsnoeien.
• De kop van de perenboom regelmatig terugnemen op een lagerstaande tweejarige twijg.

7.3 'Clapp's Favourite' en 'Précoce de Trévoux'

• Deze perenrassen vormen een brede boomvorm met lange takken. Om een goede belichting te behouden, moeten regelmatig wat zwaar hout bovenin vervangen worden.
• Deze perenrassen dragen goed op lange tweejarige takken, die voldoende ruimte en dus belichting moeten hebben.
• Zij vragen dus meer dan de andere perenrassen een goede vervangsnoei.

7.4 'Conference' en 'Concorde'

• 1-2-3-regel toepassen. Het eerste jaar laat men een aantal eenjarige twijgen staan. Het 2de jaar is dit ideaal vruchthout, welke men inkort op een aantal gemengde knoppen. Het eenjarige uiteinde, van een tweejarige tak, knipt men meestal weg. (Sommige kenners raden aan van het eenjarige uiteinde op enkele bladknoppen in te snoeien om groeikracht in de tak te houden). Het 3de jaar kan men dit driejarig vruchthout verwijderen door op een kleine stomp te knippen.
• Op vruchttakken ouder dan 3 jaar heeft men meestal kleine perenvruchten. Snoei de meeste driejarige vruchttakken terug tot op enkele bladknoppen kort bij de harttak & draagtak.
• Eenjarige twijgen op de vruchttakken (of op de gesteltakken) worden soms getopt (ingesnoeid) om te voorkomen dat ze onder het gewicht van de vruchten onderin de boom zouden zakken. (Conference geeft dikwijls bloemen en vruchten op de middellange eenjarige twijgen)
• Gesteltakken van de perenbomen uitbuigen tot op 70° t.o.v. de harttak/ middentak.
• De kop van de perenboom jaarlijks blijven snoeien (1/3 wegsnoeien).
• Conference is een zeer productief perenras dat vroeg en regelmatig vruchten geeft.
• Het perenras 'Concorde' lijkt erg op 'Conference', maar is minder gevoelig voor de schimmelziekte takschurft. Hierdoor is 'Concorde' beter geschikt voor bio-fruitteelt.

7.5 'Doyenné du Comice' (Koninginnepeer)

• De 1-2-3-regel kan men hier voor 40% toepassen.
• 60% van het ouder vruchthout (+ 2 jaar) is hier ook bruikbaar.
• Dit ouder vruchthout mag je laten staan, daar je hierop ook dikke perenvruchten krijgt.
• De gesteltakken van de perenboom minder diep uitbuigen dan bij Conference. (Ongeveer 50° t.o.v. de harttak)
• Geen eenjarige twijgen behouden aan het uiteinde van de gesteltakken.
• Géén eenjarige gestekelde twijgen behouden.
• Goede éénjarige twijgen zijn middelmatig van ontwikkeling en staan vooral zijdelings op de draagtakken.
• In een jaar met weinig gemengde knoppen kan je de meeste eenjarige twijgen verwijderen. (Minder vruchtrui)
• Bij te sterke boomgroei kan men begin juni een aantal sterke scheuten wegbreken.
• Doyenné du Comice (koninginnepeer) is een perenras dat zeer grote bomen vormt. De vruchtbaarheid is soms laag. Het ras is tevens erg gevoelig voor beurtjaren.
• Bij te sterke boomgroei (zware grond) laat men soms vergaffelingen staan om de groei mee op te vangen.

 

Pyrus communis 'Doyenné du Comice', een bijzonder fijne handpeer! Moeilijk te snoeien! Koningin der peren 'Doyenné du Comice', een bijzonder fijne handpeer.

7.6 'Durondeau' (Typische Belgische peer)

• De snoei van dit perenras moet gericht zijn op een regelmatige productie. Sterke snoei na een matige perenproductie en voorzichtige snoei na een zware perenoogst.
• Door teveel gemengde knoppen te behouden, krijgt men meer kans op een beurtjaar.
• Durondeau kan ook vruchten geven op eenjarig hout.
• Prikkelend snoeien om de gesteltakken voldoende stevig te houden.

 

Pyrus communis 'Durondeau'. Een typische Belgische herfstpeer met speciale smaak. 'Durondeau' peer

7.7  'Gieser Wildeman'

• Dit is een zwakgroeiend perenras met veel kort vruchthout.
• Erg gevoelig voor beurtjaren. Een zware fruitoogst met veel kleine vruchten geeft het volgende jaar een geringe of geen oogst.
• In een fruitjaar met veel gemengde knoppen, zal een sterke vruchthoutsnoei nodig zijn, om uitputting en beurtjaren te voorkomen.
• Het uitdunnen van de bloemen is heel nuttig om de vruchten goed te laten uitgroeien en om beurtjaren te voorkomen. Bloemtrossen van 5 tot 7 bloemen kunnen uitgedund worden zodat er slechts 3 bloemen overblijven per tros. 

7.8 'Josephine de Malines' (Bewaarpeer, eetpeer)

• Dit perenras vormt afhangende, broze takken die gemakkelijk afbreken. Van nature uit heeft de boom gemakkelijk kale takken onderaan de boom.
• Jaarlijks vervangsnoei toepassen. 
• Snoei bij 'Josephine de Malines' de boomkop terug tot op een lager staande tweejarige tak. De eenjarige twijg hiervan op ca 15 (40) cm insnoeien.
• Pas de 1-2-3-snoeiregel toe. Als er veel tweejarig hout (met gemengde knoppen) is, snoei dan veel ouder en kort vruchthout weg.
• Pas geen te korte snoei toe bij dit ras.

7.9 'Saint Rémy' (Stoofpeer/ keukenpeer)

• Dit perenras vormt lange, slappe takken. In de jeugd goed uitbuigen en weinig inknippen.
• Jaarlijks vervangsnoei toepassen.

7.9 'Triomphe de Vienne'

• Matig sterke groeier die een wat brede perenboom vormt. Geeft veel nabloei en is hierdoor erg gevoelig voor bacterievuur.
• In fruitjaren met een goede vruchtknopbezetting is het goed om het fijne en slappe vruchthout weg te knippen, vooral onderin de perenboom. Het inknoppen van het vruchthout bevordert de vruchtgrootte.
• Voor een goede belichting kan het gewenst zijn bovenin de fruitboom wat zwaardere/ dikkere takken weg te nemen.