Hazelaars (Corylus avellana) zijn heel gemakkelijke struiken.
Ze zijn bruikbaar als breed en hoog uitgroeiende afsluiting in grotere tuinen.
Door meerdere hazelnotenrassen aan te planten zal de bestuiving en vruchtzetting verbeteren. Vanaf september kunnen de nootjes verzameld (opgeraapt) worden. 

1. Hazelaars plantkundig

• Hazelnoten/ bosnoten (Corylus avellana, Corylus maxima) behoren tot de familie Corylaceae (Betulaceae).
• Corylus is een geslacht met 15 soorten winterharde, bladverliezende, notendragende bomen en heesters. Verschillende soorten die om hun noten worden gekweekt, brengen ook siervormen voort. De mannelijke katjes geven in het voorjaar een sierlijk effect; ze zijn cilindervormig en hangend, en bewegen heen en weer in de wind. De planten zijn eenhuizig en de kleine, onopvallende, vrouwelijke bloemen bloeien in dezelfde tijd.
• De bloemen worden gevolgd door de hazelnoten, die in september en oktober rijpen. In 2007 zijn de nootjes reeds vanaf begin september te verzamelen.
• De bladeren zijn  7-14 cm groot, breed ovaal en de onderzijde is ruw.
• Hoogte: 3-6 m; bloei januari - februari. Vooral in grote tuinen zijn ze bruikbaar.
• In het algemeen zijn bepaalde (gekende) hazelnootrassen sterk aan te raden.
• Hazelaars zijn windbestuivers. Sommige mensen zijn allergisch voor de stuifmeelpollen. (Hooikoorts veroorzakend)

2. Betekenis wetenschappelijke naam:

• De geslachtsnaam Corylus komt van het Griekse 'korulos' of 'krylos', een hazelaar.
• De soortaanduiding avellana betekent afkomstig van Avella/ avellino (Zuid-Italië).
• Lees meer in het boek "ABC van het plantenlatijn".

3. Planttips voor hazelnotenstruiken

• De aanbevolen plantafstand is 5 x 3,5 m (4 x 2.5m) (In een haag planten op 2 m). Deze afstand is o.a. afhankelijk van de grondsoort en van het ras. 
• Om de hoogste productie te bekomen kan men planten op een diepe, vochthoudende, luchtige grond.
• Grond pH: 5 tot 7.5 (neutraal tot kalkrijk). Hazelaars kunnen op bijna alle gronden groeien, maar waterzieke gronden zijn af te raden. 
• Licht: zon of halfschaduw.
• Kruisbestuiving wordt meestal aangeraden (Windbestuiver)  
• Bij voorkeur plant men struiken met 3-5 takken. 
• Groeivorm: struikvorm (of vaasvorm op stam) 
• Hazelaarstruiken zijn bruikbaar als breed en hoog uitgroeiende afsluiting in grotere tuinen.
• Hazelaarstruiken plant je minstens 2 meter (beter 3 m) van de perceelsgrens. Volwassen struiken kunnen 3 tot 6 meter hoog worden. De (volwassen) kruin kan een doorsnede van 4 tot 6 meter krijgen. Aan de grondoppervlakte heeft een volwassen struik een doorsnede van 1 meter.

4. Interessante hazelnootrassen: 

• Kruisbestuiving is meestal nuttig!
• Interessante cultivars van hazelnoten zijn: 'Cosford', 'Ennis',  'Fertile de Nottingham', 'Géante de Halle' (syn. 'Halle'sche Riesen'),  'Gustav's Zeller', 'Kentish Cob' (syn. 'Lange Spaanse'), 'Rode Zeller',  'Tonda di Giffoni' en 'Webb's Prize Cob' 

5. Vermeerderen van hazelaars.

• Vermeerdering kan door afleggen en door enten. (Zaaien wordt niet aangeraden) 
• Enten kan in het voorjaar op (hazelnoten)onderstammen welke in groei getrokken zijn, tijdens de maanden januari tot april. Als onderstam kan men Corylus colurna (boomhazelaar/ Turkse hazelaar/ kurkhazelaar) gebruiken, welke geen opslag geeft. 
• Grootvruchtige rassen kunnen  vermeerderd zijn door enten, maar eveneens door afleggen (marcoteren).
• Het enten van hazelnoten kan gebeuren op de onderstam Corylus colurna (boomhazelaar of kurkhazelaar). Deze onderstam heeft het voordeel dat er geen hinderlijke opslag komt van grondscheuten. De hazelnootjes kunnen wel kleiner zijn op deze hazelnotenonderstam.

6. Snoeitips voor hazelaarstruiken

• De beste snoeitijd is eind februari of in juni. Zie snoeikalender fruitsoorten
• Snoeitips: hazelaars moeten weinig of niet gesnoeid worden.  Enkel gebroken takken en schurende takken verwijderen. 
• Indien nodig kunnen hazelaars ook na enkele jaren tot tegen de grond afgezaagd worden. Dit gaat ten koste van de productie gedurende enkele jaren.
• Hazelaars kan je ook opsnoeien tot een boomvorm. Zie stappenplan...

7. Snoeien van hazelaar op stam

• De normale (natuurlijke) groeivorm van hazelaar is de struikvorm. Een struikvorm heeft als nadeel dat er nootjes verloren gaan die tussen de takken vallen. Ook is een struik meestal minder productief dan een stamvorm.
• Een stamvorm kan je bekomen door een eenvoudige vormsnoei of door te enten op stam.
• Een gewone hazelaar kan je enten op onderstam Corylus colurna (boomhazelaar). 
• Je kan met een eenvoudige snoei ook zelf een stamvorm maken.
• Door een speciale vormsnoei bekom je een open vaasvorm op een stam van 40-50 cm.
• De afstand tussen 2 stamhazelaars is minstens 3 meter. (Tussen twee rijen is de afstand 5-6 m).

7.1 Voordelen van een hazelaar op stam:

• Goede belichting van het vruchthout.
• Meestal productiever dan een struikvorm. (Mits twee verschillende rassen te planten).
• Minder verlies van nootjes en de nootjes zijn gemakkelijker te verzamelen.
• Gemakkelijker om gras te maaien
• Gemakkelijker om de grootte onder controle te houden.
• Goedkope schaduwboom/klimaatboom.

7.2 Vormsnoei het eerste jaar (na het planten, nov-febr): 

• Bewaar maar één verticaal groeiende twijg en snoei de andere weg.
• Snoei de overblijvende eenjarige twijg op 80-100 cm. Snoei het zijhout op 1-2 knoppen. Verwijder al het zijhout dat lager dan 40 cm staat.
• In december en januari snoeien geeft de sterkste groeireactie.
• Plaats een steunstok aan de verticale twijg en bindt hem mooi verticaal vast.
• Tijdens de zomer regelmatig wildopslag uit de grond en van de stambasis verwijderen.

7.3 Vormsnoei het tweede jaar. (dec.-febr):

• Kies 3-5 goede zijtwijgen uit en snoei ze op gelijke hoogte in, waarbij ca 50 cm behouden blijft. Snoei altijd tot een knop die naar buiten gericht is.
• Verwijder de verlengenis van de harttak, zodat je een vaasvorm bekomt. Verwijder concurrenten en dubbele zijtakken.
• Indien de groei het 1ste jaar te zwak was, dan snoei je de ontstane korte zijtwijgen op 2 knoppen in.
• Is er enkel een verlengenis ontstaan, snoei deze dan in op 4-5 knoppen.
• Verwijder regelmatig wildopslag en zorg voor een takvrije stam van minstens 40 cm.
  

7.4 Vormsnoei het 3de en 4de jaar(dec-feb.):

• Verlengenissen van gesteltakken licht insnoeien (ca 50 cm behouden).
• Concurrenten verwijderen.
• Te sterke zijtwijgen op 5 cm snoeien. Naar binnen groeiende twijgen verwijderen. Het beste vruchthout is 15-40 cm lang en groeit naar buiten.
• De gesteltakken groeien in een hoek van 45-65° t.o.v. de harttak/stam. (Schuin omhoog gericht).

7 .5 Onderhoudssnoei van stamvormen (vanaf 5de jaar)

• Vanaf het 5de jaar wordt in maart (en vooral 's zomers) een onderhoudssnoei toegepast. Door na de bloei (maart) te snoeien worden de mannelijke katjes gespaard.
• Het beste vruchthout zijn eenjarige twijgen van 15-40 cm lang die naar buiten groeien. 
• Verjong regelmatig te oud (en kort) vruchthout. Te lange eenjarige twijgen snoei je op ca 5cm. Rugtwijgen zoveel mogelijk verwijderen.
• Te dik vruchthout wordt op stomp gesnoeid. Probeer het vruchthout kort bij de gesteltak te houden.
• Er worden meer bloemknoppen aangelegd als het zonlicht al het vruchthout kan bereiken.

8. Ziekten en plagen.

• Hazelnoot-knopmijt (Rondknopmijt), hazelnootboorder, bladluizen en bladsnuitkevers.
• Meer info over het ziektebeeld, tijdschip van de schade en de beschadigingsplaats in het knipsel rechts.