Rubus > Taybessen - Rubus 'Tayberry'
- Reuzeframbozen/ braambozen die bijzonder lekker smaken! Leer uw kinderen gezond snoepen door ze Taybessen te laten proeven!
- De taybes/ tayberry is een bijzonder productieve, bladverliezende, kleinfruitsoort die bijzonder geschikt is als leiplant in fruit- en siertuinen.
- De witroze bloemen verschijnen in mei-juni en zijn niet gevoelig voor de lentenachtvorst.
- Mits een goede standplaats kan de plant in de vroege zomer bloeien en enkele maanden later reeds eetbare vruchten geven.
- De bijzonder smakelijke, zoetzure vruchten welke we rond half juli aantreffen, zijn meestal niet te bekomen in de gewone fruitwinkels.
- Tayberry/taybessen met dieprode, grote en zeer lekkere vruchten die gelijken op reuzeframbozen.
- Een kruising van braam en framboos.
- Gemakkelijk te telen en meestal fijn gestekelde plant voor volle zon, groeihoogte ca 150 cm.
- Pluktijd juli, snoeien na de oogst ofwel in maart.
- Rubus 'Tayberry' te vermeerderen met topafleggers in augustus-september.
1. Plantengroep
Houtig kleinfruit, zachtfruit, leivorm, fruithaag, sierklimplant
2. Plantenfamilie
Rosaceae – Rozenfamilie (Onderfamilie: roosachtigen)
3. Wetenschappelijke naam
- Rubus 'Tayberry' (MEDANA TAYBES).
- Rubus 'Tayberry Buckingham' (ongestekelde taybes)
4. Nederlandse naam
Taybes, (braamboos)
5. Betekenis van de Latijnse naam Rubus 'Tayberry'
- Rubus: verwijzing naar rode vruchtenkleur en ook naar de geslachtsnaam van bramen en frambozen.
- cv. 'Tayberry': Tay = naam van de langste rivier in Schotland; persoonsnaam en berry = bes (Engels)
- Informatiebron: "ABC van het plantenlatijn. Betekenis van botanische (planten)namen".
- Herkomst: Schotland, Derek Jennings. (Vanaf 1978 in de handel)
6. Plantkundige kenmerken
- Rijpe vruchten van taybes - Rubus 'Tayberry'. De vruchten gelijken op reuzeframbozen, maar zijn veel lekkerder!
- De taybes is een doorlevend houtachtig gewas met samengestelde bladeren.
- De bladeren zijn meestal vijftallig, aan de bovenzijde lichtgroen en aan de onderzijde grijs/ witviltig. Aan de stengels en de bladstelen zitten naast zeer veel roodbruine klierhaartjes ook stekels, die bij aanraking in de huid achter kunnen blijven.
- De gestekelde twijgen zijn roodgroen, maar kleuren later donkerrood.
- Elk jaar worden nieuwe stengels uit wortelopslag gevormd.
- De bloemen zijn wit en verschijnen in mei-juni. Ze staan in okselstandige, lange bloempluimen. Alleen de tweejarige stengels dragen vrucht rond half juli, waarna deze soms afsterven.
- De vruchten komen niet gemakkelijk los van de vruchtbodem. De vruchten zijn 2-3 keer zo groot als frambozen.
- De groeihoogte is 2 tot 3 meter.
- In strenge winters kan er soms vorstschade voorkomen aan de jonge twijgen.
7. Gebruik en/ of sierwaarde
- Als leiplant aan steundraden of om te leiden langs muren.
- Van de taybes worden enkel de vruchten gebruikt. Deze worden verwerkt in gelei, jam, likeur, saus, wijn, en als garnering op taarten en ijs.
- Taybessen zijn braambozen en die zijn ontstaan uit een kruising van een rode framboos met een braam.
Vooral geschikt voor: liefhebbers. (Meestal niet bruikbaar voor de beroepsteelt )
8. Planttips voor taybessen, tayberry
- De takken na het planten tot op 30-40 cm terug te snoeien.
- Zodra de nieuwe scheuten 25 cm lang zijn, worden de oude takken verwijderd. Door deze snoei is de hergroei meestal veel beter.
- Planten met naakte wortels kunnen best vanaf november tot februari geplant worden. Planten in pot kunnen tot april geplant worden.
- Taybessen en braambessen houden van een redelijke vochtige grond.
- Ze groeien goed in de volle zon en in half schaduw. Schaduw wordt ook verdragen, maar de bessen zijn dan minder zoet.
- De hoogste productie en beste smaak heeft men op een zonnige, vochthoudende standplaats.
- Er bestaat ook een stekelloze mutant, de 'Buckingham Taybes'. De groeikracht en productie van deze mutant is kleiner dan deze van de gestekelde 'Tayberry'. Deze doornloze braamboos is daarom vooral bruikbaar op goede en vochthoudende gronden.
8. Vermeerdering van taybes
- Topafleggers tijdens de maanden augustus-september. Gewortelde topafleggers kan je in maart/april verplanten.
- Zomerstekken (lidstek) onder glas. Soms ook door wortelstekken. Zie stekkalender fruitsoorten
9. Bijzonderheden
9.1 Standplaats:
- Zon/ halfschaduw. Voorkeur voor zon. Voorkeur voor humusrijke en kalkrijke grond. Plantafstand: 0,5 m.
- Grondwaterstand: hoog tot gemiddeld (Verdampen veel water)
- Aanpassingsvermogen: meestal goed
- pH: 6- 7,2
- Bodemtype: goed doorlatende, voedzame grond.
9.2 Pluk en bewaring:
- Rond half juli (een drietal weken). Sommige jaren vanaf einde juni.
- Enkele dagen te bewaren.
- Zeer goed in te vriezen. Bijzonder lekker voor jam & confituur.
10. Ziekten en plagen:
- Vruchtrot (Botrytis), vogelschade, honingzwam.
- Merels lusten heel graag de vruchten.
- Er zijn meestal geen problemen met de frambozenkever (larven in de vruchten).
11. Snoei:
- Meestal in november. De snoei is grotendeels te vergelijken met deze van bramen.
- Aanbinden na de snoei. (foto)
Taybessen smaken bijzonder lekker en rijpen in juli
Winterbeelden bij de taybes
Taybessen of tayberry (braambozen). Snoeien na de oogst en overblijvende scheuten mooi leiden (aanbinden).
De bloemen zijn erg aantrekkelijk voor bijen!
Tayberry bloeit in mei
Erg lekkere taybessen in juli.
Taybes kan je ook in een grote pot op het terras telen.
Opmaak © Guy De Kinder