Krulziekte op perzik- en nectarinebomen
De meeste rassen van perzik en nectarine zijn vatbaar voor de veel voorkomende perzikkrulziekteschimmel.
Deze schimmelziekte overwintert in de knoppen en bij het zwellen (uitlopen) van de knoppen, in het vroege voorjaar (winter), worden de ontluikende perzikbladeren geïnfecteerd.
De perzikbladeren zijn opgezwollen, misvormd en verkleuren geelgroen tot rood. Later volgt bladval.
In het algemeen zijn de oranjevlezige perzikrassen zeer vatbaar voor deze schimmel. De witvlezige en roodvlezige perzikrassen worden meestal minder aangetast en bij aantasting herstellen ze zich sneller. Preventieve bespuitingen of boombehandelingen met schimmelwerende middelen bij de bladval en bij zwellende knoppen (midden/eind februari) geven meestal een goed resultaat. Ook plantversterkende middelen en goede buurplanten zouden een goed resultaat geven tegen de krulziekte.
1. Infectie en verspreiding van de krulziekteschimmel
- Een bladschimmel die zich ontwikkelt onder de oppervlakte van de opperhuid: Taphrina deformans (syn. Exoascus deformans).
- De ontwikkeling van de jonge scheuten verloopt na aantasting minder goed. Hierdoor wordt de vruchtontwikkeling minder goed. Ook de bloemontwikkeling voor het volgende jaar wordt negatief beïnvloed.
- Perzikbomen (Prunus persica), nectarinebomen (Prunus persica var nucipersica) en soms ook amandelbomen (Prunus dulcis) zijn erg vatbaar voor deze schimmel.
- De schimmelsporen verspreiden zich met regen en wind naar takken, knopschubben en plooien in de schors waar ze overwinteren. Vanaf een temperatuur van 8-10 °C is er einde januari of februari infectie mogelijk!
2. Ziektebeeld of symptomen van de perzikkrulziekte:
- Direct na het uitlopen van de perzikknoppen vertonen de perzikbladeren een gebobbeld en opgezwollen uiterlijk. Ze zijn misvormd en verkleuren geelgroen tot rood. Later vormt zich een wit laagje op het blad. Bladranden krullen naar binnen.
- Aangetaste perzikbladeren en vruchtjes sterven af en vallen in juni vroegtijdig af.
- Einde juni of begin juli kan er aan de kale scheuttoppen hergroei optreden.
- De natte bladeren, scheuten en vruchtjes zijn enkel in jonge toestand vatbaar. In volgroeide toestand worden ze niet meer aangetast.
- De overwintering van de schimmel heeft plaats in de knopschubben en op de twijgen.
- De infectie gebeurt bij het hernemen van de groei in februari of maart.
- De schimmelsporen spoelen door de regen naar de ontluikende perzikbladeren en deze worden direct geïnfecteerd.
- Zwaar aangetaste perzik- en nectarinebomen verzwakken, krijgen gomziekte en kunnen na 3 - 4 jaar afsterven.
3. Bestrijding of preventie van perzikkrulziekte (Taphrinia deformans).
- Zorg voor een gezonde, evenwichtige boomgroei door jaarlijks te snoeien, tijdig te dunnen en door een evenwichtige bemesting te geven. Geef jaarlijks (na de bloei) 1 emmer compost per m² op de boomspiegel (2-3 cm).
- Zorg dat de takken en jonge bladeren sneller kunnen opdrogen. De schimmelsporen kunnen alleen ontkiemen in een vochtige omgeving. Luchtig gesnoeide perzikbomen en een ruime, winderige standplaats zorgen voor minder aantasting.
- Gebruik dwerg perzik- en nectarineboompjes in pot en voorkom infectie door ze in de winter in een serre/kas te plaatsen.
- Volgens sommige bronnen zou een onderbeplanting van knoflook (Allium sativum), niet-rankende Oost-Indische kers (Tropaeolum) en mierikswortel (Armoracia rusticana) ook een gunstig effect hebben tegen de krulziekteschimmel. Door aan de voet van een perzikboom enkele sterk geurende mierikswortels uit te planten zou de weerstand van de boom verhoogd worden.
Een onderbegroeiing van lipbloemigen zoals o.a. Nepeta/kattenkruid, paarse- en witte dovenetel hebben mogelijk een goede invloed om de groei te versterken. - Meerdere bespuitingen met plantversterkende middelen zoals o.a. Neudo-Vital (Vital) zouden ook een gunstig effect hebben. Ook aftreksels van heermoes (Equisetum) hebben een plantenversterkend effect.
- Licht aangetaste bladeren kunnen best direct verwijderd worden, voor ze wit worden.
- Tijdens of na de bladval en bij het zwellen van de perzikknoppen spuiten met aangepaste schimmelwerende ofwel plantversterkende producten.
- Meestal zijn ca 3 - 4 behandelingen nodig.
- Behandelen tussen 20 januari en 28 februari, zodra de temperatuur enkele dagen 8-10°C. (of hoger) is. In Vlaanderen wordt deze temperatuur sommige jaren op 16 januari bereikt! Volg mee de weerberichten op!
- Een behandeling met schimmelwerende producten zodra de ziektesymptomen (geelrood krullend perzikblad) zichtbaar zijn, is meestal nutteloos! Plantversterkende middelen kunnen helpen om sneller te hergroeien.
- Net na de bladval (of bij 90% bladval) kan ook één of twee keer behandeld worden met schimmelwerende producten. De meeste schimmelsporen op de twijgen en knopschubben worden dan opgeruimd.
- Ruim na de bladval alle perzikbladeren goed op of dek de boomspiegel af met een laagje (1-2 cm) compost. De regenwormen ruimen de zieke bladeren sneller op en de vitaliteit van de boom zal verbeteren. Een goede bodemstructuur en een actief bodemleven zijn goede preventiemaatregelen.
- Zelf geef ik de voorkeur aan perzikrassen die tolerant zijn aan de krulziekteschimmel, in combinatie met een jaarlijkse verjongingssnoei en een goed bodemleven.
3.1 Tabel met maandoverzicht ivm krulziekte:
Zie afbeelding van tabel rechts.
4. Wanneer is er aantasting van perzikkrulziekte mogelijk?
- Gevoelige perzikrassen: vooral de geel- en oranjevlezige rassen zijn het meest gevoelig.
- Vochtig weer en een temperatuur van minstens 8 (10)°C. en maximaal 21°C. Beneden 7°C is er meestal geen aantasting!
- Ontluikende knoppen (Meestal vanaf midden februari, vanaf 8 -10°C.)
- Verzwakte perzik- en nectarinebomen door een te zware vruchtdracht, onvoldoende voeding, ....
5. Verschillen in gevoeligheid vlg het ras.
- Niet alle perzikrassen zijn even vatbaar voor de krulziekteschimmel!
- Witvlezige perzikrassen zijn in het algemeen minder vatbaar dan de geelvlezige perzikrassen.
- De geel- en roodvlezige rassen zijn in het algemeen meer vatbaar. (Er zijn enkele uitzonderingen)
Tolerante perzikrassen.
- Het meest aanbevolen inzake snelle hergroei na een aantasting zijn de witvlezige rassen 'Avalon Pride', 'Benedicte' en 'Revita'.
- Van de geelvlezige perzikrassen is enkel 'Red Haven' weinig vatbaar tot tolerant.
Robuuste perzikrassen (Robuust = minder of matig vatbaar)
- Volgens sommige bronnen zijn volgende rassen ook weinig vatbaar voor de perzikkrulziekte:
'Amsden'
'Charles Ingouf'
'Früher Alexander', 'Fertile de Septembre', 'Fidelia'*, `Früher Roter Ingelheimer`
'Lieveling',
'Manon'*
'Pilot'
`Rekord aus Alfter`, 'Reine des Vergers' en `Roter Ellerstädter` (Syn. `Kernechter vom Vorgebirge`)
- Van de geelvlezige rassen zou 'Dixired' (?) en 'Redhaven' (?) het meeste tolerant zijn. (Niet alle geraadpleegde bronnen zijn het hiermee eens.)
6. Hoe perzikkrulziekte zoveel mogelijk voorkomen?
- Plant enkel weinig vatbare (tolerante) perzikrassen. Alle nectarinerassen zijn bijzonder vatbaar en zijn daarom af te raden.
- Plant op een ruime afstand en op een warme, luchtige plaats.
- Zorg voor een goede, luchtige bodemstructuur en een actief bodemleven
- Snoei de perzik- en nectarinebomen luchtig en laat geen concurrerende beplanting in de omgeving toe die het snel opdrogen voorkomen.
- Laat de aangetaste bladeren niet wit worden, maar verwijder beginnende aantastingen zo snel mogelijk. Laat de zieke bladeren niet onder de boom liggen!
- Dun de perzik- en nectarinevruchten tijdig en goed uit, zodat ze de boom niet uitputten. Laat geen verdroogde vruchten (mummies) hangen na de oogst.
- Verhoog de weerstand van de perzikbomen met door meerdere keren te behandelen met plantversterkende middelen zoals Neudo-Vital en/of heermoes extracten.
- Een onderbeplanting van knoflook en mierikswortel kan de weerstand van de boom verhogen.
- Toch een erg gevoelig perzikras geplant? Gebruik dan schimmelwerende producten na de bladval en rond begin of midden februari. Nog beter is een gevoelig perzikras te vervangen door een weinig vatbaar ras.
- Zorg voor een gezonde, evenwichtige boomgroei door jaarlijks te snoeien, tijdig te dunnen en door een evenwichtige bemesting te geven. Geef na de bloei 1 emmer compost per m² boomspiegel (2-3 cm) en vul indien nodig na de bladval aan met 0,5 emmer compost. (1-1,5 cm).
7. Verwarring is soms mogelijk.
Bladluizenaantasting in de zomer (mei - augustus). Deze veroorzaken ook een sterke bladkrul- en misvorming. Zwarte of groene bladluizen zitten aan de onderkant van de bladeren en leven dikwijls samen met mieren.
Witgele of rode verkleuringen van de bladeren in mei
Infectie van krulziekte begint bij zwellende knoppen (febr).
Deze schimmelziekte overwintert in de knoppen en bij het zwellen (uitlopen) van de knoppen, in het vroege voorjaar (februari), worden de ontluikende perzikbladeren geïnfecteerd.
Tabel met overizicht van kruilziekte. Maatregelen die je maandelijks kan nemen.
Roodachtige gezwellen op de bladeren
Ook dwergnectarine is gevoelig voor aantasting door krulziekte.
Witvlezige perzik 'Revita' is goed bestand tegen krulziekte
Opmaak: © Guy De Kinder