Rubus > braam (Rubus fruticosus) snoeien en leiden

Bij het telen van braambessen (bramen)- Rubus fruticosus is een regelmatige snoei belangrijk.
Regelmatig snoeien voorkomt de uitbreiding van ziekten.
Snoeien kan in het najaar (oktober/november) of in het voorjaar (maart) gebeuren. Al de oude bramentakken verwijderen.
Bramen geven vooral vruchten op jonge stengels die het vorige jaar gevormd zijn.
Na de snoei de overige bramentakken waaiervormig omhoogleiden en losjes vastmaken. Eventuele zijtakken worden op 2-3 knoppen ingekort.
In een goed gesnoeide Rubus fruticosus worden de bramenvruchten groter en zoeter en zijn minder vatbaar voor vruchtrot & bramengalmijt.
Taybessen (Tayberry) worden op dezelfde wijze als bramen gesnoeid.

1. Betekenis van Rubus fruticosus (=wetenschappelijke naam: )

De geslachtsnaam Rubus is afgeleid van een verwijzing naar de rode vruchtkleur en ook naar de geslachtsnaam van bramen en frambozen. (Bramen en frambozen zijn nauw verwant aan elkaar).
De soortaanduiding fruticosus (fruticosa) komt van het Latijn frutex (= struik) en betekent heesterachtig, dicht begroeid.
Infobron verklaring wetenschappelijke plantennaam: "ABC van het plantenlatijn. Betekenis van botanische namen"

Planten met naakte wortels kunnen best vanaf november tot februari geplant worden.
Planten in pot kunnen tot april geplant worden. Braambessen houden van een redelijke vochtige grond. Ze groeien goed in de volle zon en in half schaduw. Schaduw wordt ook verdragen, maar de bessen zijn dan minder zoet.
Bramen, taybessen en japanse wijnbes zijn bladverliezende heesters die meestal schuin omhoog geleid worden aan horizontale draden.
Bramen verdragen goed een tijdelijk te natte grond.
Een zonnige standplaats en luchtig gesnoeide (en aangebonden) planten zorgen ervoor dat de bessen goed rijp worden.
Kies een standplaats uit waar de planten na regen snel opdrogen.
Op planten die langdurig te nat blijven of die niet gesnoeid werden is er meer vruchtrot.

Bij het telen van braambessen is het belangrijk van regelmatig en goed te snoeien.
Een jaarlijkse snoei voorkomt het uitbreiden van een aantal schimmelziekten (o.a. stengelvlekkenziekte) en mijten.
Het snoeien kan in het voorjaar of in het najaar gebeuren.
Meestal sterven de oude takken, na vruchtdracht niet af.
Een gesnoeide en goed uitgedunde bramenstruik geeft meestal zoetere en grotere vruchten. De rijping kan ook sneller gebeuren.
Bij rassen gevoelig aan stengelvlekkenziekte kan je beter het aantal takken per meter beperken tot 5-6 stuks. (O.a. 'Jumbo', 'Loganberry' en 'Silvanberry' zijn gevoelig aan stengelvlekkenziekte.

Meestal snoeit men braambessen in het voorjaar ( half maart).
Bij rassen die weinig of niet vorstgevoelig zijn, kan men deze onderhoudsnoei ook in het najaar, de winter of tijdens de zomer (na de oogst) toepassen.
Zie ook "Fruit-snoeikalender"

Bij vorstgevoelige bramenrassen zal men minder vorstschade aan de jonge takken hebben. (Het oude hout geeft beschutting aan de jonge takken). 'Tayberry' is o.a. gevoelig voor vorstschade.
Fruittelers hebben in het voorjaar meestal meer tijd dan in het najaar.

Men snoeit het afgedragen (tweejarige hout) en de zwakke en beschadigde nieuwe takken weg.
Het afgedragen hout is meestal goed te herkennen aan de verdorde/ ziekelijke toestand.
De vingerdikke eenjarige takken geven de grootste en mooiste vruchten. Men zal dus de overbodige dunnere/ beschadigde takken verwijderen.
Men houdt dus 6 - 8 dikke eenjarige takken aan per lopende meter en de overige snoeit men tot tegen de grond weg.
Door een goede uitdunningsnoei toe te passen, zullen de vruchten groter en zoeter worden. Ook zijn de vruchten dan minder vatbaar voor vruchtrot.
Bij de gestekelde bramenrassen is deze uitdunningsnoei erg belangrijk, om vlot te kunnen oogsten. De gestekelde twijgen kunnen ook de rijpende bramen beschadigen.
Zijtakken worden tot op 2-3 goede knoppen teruggesnoeid.
Het uiteinde van de aangebonden tak wordt boven een goede knop, 10 - 15 cm boven de bovenste draad weggesnoeid. Op deze manier kan men bij de oogst alles vlot van op de grond oogsten.
Onderaan kan men tot op een hoogte van 40 cm alle zijhout verwijderen. De vruchten hiervan gaan meestal toch op de grond hangen en zijn meer vatbaar voor vruchtrot.

Vanaf het 2de jaar na het planten moeten ieder voorjaar nieuwe takken worden aangebonden en gesnoeid.
Het aanbinden gebeurt waaiervormig.
Na de oogst van de braambessen kan men de overblijvende twijgen/ takken mooi aanbinden aan een leidraad. Dit aanbinden kan gebeuren met touw, elektriciteitdraadjes of met speciale klemmetjes.
Tijdens de zomer kan men de nieuwe scheuten tussen de vruchtdragende takken leiden ofwel kan men de nieuwe scheuten over de grond leiden, zodat ze de oogst niet belemmeren.
Er worden 5-7 stengels aangebonden per strekkende meter, rekening houdend met de cultuurvariëteit en de groeikracht van het gewas.
Bij onvoldoende takken in de bramenstruik worden ook de zijtakken aangebonden.
Rubus fruticosus-braambes cv 'Black Satin', voor de oogst Rubus 'Tayberry' (braamboos) na de oogst en VOOR de snoei
Rubus fruticosus: braam, braambes
Braam 'Black Satin' einde juli Braam Hybride 'Tayberry' (braamboos) half augustus (na oogst)
Rubus 'Black Satin' - stekelloze braam na de snoei Tayberry-taybes na de snoei
'Black Satin' Rubus Hybride 'Tayberry' na de snoei (eind aug.)

'Adrienne' (R), 'Arapaho', 'Bedford Giant', 'Black Satin', 'Boysenbes', 'Buckingham Taybes', 'Chester Thornless', 'Fantasia', 'Helen' (R), 'Himalaya', 'Hull Thornless', 'Japanse wijnbes' (= Rubus phoenicolasius), 'Jumbo', 'Kotata', 'Loch Ness' (NESSY), 'Logan' (LOGANBERRY), 'Navaho', 'Silvan', 'Thornfree', 'Triple Crown' (R.), 'Tummelberry', 'Waldo'.
Aanbevolen goede bramenrassen zijn 'Chester Thornless', 'Jumbo', 'Kotata', 'Loch Ness' (NESSY), 'Silvan'en 'Triple Crown'.
Het oudere ras 'Thornless Evergreen' raad ik af om te planten omwille van de vervelende gestekelde wortelopslag. Ook zaailingen van dit ras zijn gestekeld.
De bessen van de nieuwe bramenrassen worden groter en ze smaken sneller zoet dan sommige oude bramenrassen. Ook blijven ze ongestekeld, zelfs als je de wortels beschadigd hebt.

Voor meer teeltinformatie: zie maandelijkse fruitnieuwsbrief en de fruitboeken "Groente & Fruit Encyclopedie" en "Gemakkelijk Fruit"

Witroze bloemen van de braam 'Black Satin'

De bloemen van bramen zijn erg aantrekkelijk voor bijen

Oud bramenras 'Thornless Evergreen' geleid aan een muur. (Kasteeltuin te Gaasbeek)

Braam Black Satin na de oogst

Rijpe braambessen van 'Chester Thornless'

Braam 'Loch Ness'

Lekkere braambessen en bramenblad

Bramen kan je meestal vanaf augustus tot oktober plukken.